مفهوم بدهکار و بستانکار

ماهیت حساب ها

با توجه به توضیحات مقاله حساب پرونده اطلاعات مالی و با توجه به اهمیت ماهیت حساب‌ها از لحظه‌ای که می‌پرسیم حسابداری چیست، لازم است اینجا اعلام کنیم که وقتی گفته می‌شود “حساب صندوق بدهکار شده است”، معنی آن این است که رقمی را در طرف راست آن ثبت کرده اند و به همین ترتیب، اگر گفته شود حساب صندوق 50,000 ریال بستانکار شده است، بدین معنی است که مبلغ 50,000 ریال در طرف چپ حساب صندوق ثبت شده است و این موضوع در مورد همه حساب‌ها صادق است.

پس از نامگذاری طرف‌های راست و چپ حسابها، موضوع دیگری که می‌بایست توسط حسابداران مورد توافق قرار می گرفت، این بود که افزایش ها و کاهش ها را در کدامیک از طرفهای بدهکار (راست) یا بستانکار (چپ) حسابها می بایست ثبت کرد؟

با توجه به اینکه در ترازنامه، دارایی ها را در سمت راست و بدهی ها و سرمایه را در سمت چپ گزارش می کردند، لذا حسابداران تصمیم گرفتند که در مورد همه حسابهای دارایی، افزایش ها را در طرف راست (یعنی بدهکار) حسابها و کاهش ها را در طرف چپ (یعنی بستانکار) ثبت کنند.

در مورد حسابهای بدهی و سرمایه به دلیل اینکه این حسابها در معادله حسابداری در مقابل دارایی ها قرار دارند، به همین جهت برعکس دارایی ها، افزایش ها در طرف چپ (بستانکار) و کاهش ها در طرف راست (بدهکار) ثبت می شود.

در مورد حسابهای درآمد و هزینه، با توجه به ارتباط این حسابها با سرمایه، به دلیل اینکه درآمد موجب افزایش سود و نهایتا افزایش سرمایه می شود، لذا حسابهای درآمد را همسو و هم جهت با سرمایه تلقی کرده و مانند سرمایه افزایش آنها را در طرف چپ (یعنی بستانکار) و کاهش آنها را در طرف راست (یعنی بدهکار) ثبت کردند و در مورد حسابهای هزینه، برعکس درآمدها، قرار شد افزایش ها در طرف بدهکار و کاهش ها در طرف بستانکار ثبت شود.

بنابراین خلاصه توافق حسابداران در خصوص نحوه افزایش و کاهش حسابها به صورت زیر است:

به نکات زیر توجه کنید:

  • از لحاظ نحوه افزایش و کاهش حسابها، دارایی ها و هزینه ها مشابه یکدیگر بوده و بدهی ها، سرمایه و درآمدها نیز با یکدیگر شبیه هستند.
  • واژه های “بدهکار” و “بستانکار” صرفا دو واژه قراردادی جهت نامگذاری طرف های راست و چپ حسابها هستند و هیچ مفهوم دیگری ندارند. گاهی حسابداران به جای بدهکار و بستانکار از دو کلمه اختصاری “بد” و “بس” نیز استفاده می کنند.
  • اگر گفته شود حساب هزینه حقوق 100,000 ریال بدهکار شده است، بدین معنی است که این حساب 100,000 ریال افزایش یافته است و اگر حساب بانک 100,000 ریال بستانکار شود، به این معنی است که حساب بانک که یکی از دارایی های موسسه است، مبلغ 100,000 ریال کاهش یافته است.

سپید ارقام امین، مشاور حسابداری و مالیات کسب‌و‌کار شما

شما می‌توانید از خدمات مالیاتی و خدمات حسابداری تیم سپید ارقام امین از مشاوره تا اجرا کمک بگیرید تا اطمینان بیشتری نسبت به موفقیت مالی کسب‌وکار خودتان داشته باشید.

دسته بندی مقاله : آموزش حسابداری

نظرات کاربران