ارسال اظهارنامه مالیاتی

 ارسال اظهارنامه مالیاتی، مرحله‌ای مهم در انجام تعهدات مالیاتی است که شامل ثبت اطلاعات مالی سالانه و ارائه آن به سازمان مالیاتی می‌شود. این اقدام به‌موقع، امکان چاپ اظهارنامه و نگهداری اسناد مالیاتی را به‌صورت رسمی فراهم می‌کند.

 نحوه ثبت اظهارنامه مالیاتی در سال ۱۴۰۳ به چه صورت است؟

 برای ثبت اظهارنامه مالیاتی در سال ۱۴۰۳، باید به چند مرحله کلیدی توجه کرد که طبق قوانین مالیاتی کشور تنظیم شده‌اند. اظهارنامه مالیاتی باید در مهلت قانونی مقرر و با رعایت الزامات اعلام‌شده توسط سازمان امور مالیاتی تهیه و ارسال شود. در ادامه، مراحل ثبت اظهارنامه مالیاتی با استناد به قوانین مالیاتی تشریح شده است:

 تهیه اسناد و مدارک مالی

 طبق ماده ۹۵ قانون مالیات‌های مستقیم، مؤدیان موظف‌اند اطلاعات مالیاتی و حسابداری خود را به‌صورت دقیق و مستند، با استفاده از دفاتر قانونی یا سامانه‌های حسابداری رسمی ثبت کنند.

 ورود به سامانه الکترونیکی سازمان امور مالیاتی

 مطابق ماده ۱۷۲ قانون مالیات‌های مستقیم، ثبت اظهارنامه باید به‌صورت الکترونیکی و از طریق سامانه‌های آنلاین سازمان امور مالیاتی انجام شود. برای این منظور، ابتدا مؤدیان باید در سامانه مودیان مالیاتی ثبت‌نام کرده و اطلاعات کاربری خود را دریافت کنند.

 تکمیل اظهارنامه و ارسال الکترونیکی

  بر اساس ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم،  پس از تکمیل اظهارنامه، مؤدیان موظف‌اند آن را از طریق سامانه https://tax.gov.ir/ به‌صورت الکترونیکی ارسال کنند. این مرحله شامل واردکردن اطلاعات دقیق درآمدها، هزینه‌ها و سود و زیان سال مالی گذشته است.

 چاپ اظهارنامه و نگهداری اسناد

  طبق ماده ۲۲۹ قانون مالیات‌های مستقیم، مؤدیان باید پس از ارسال الکترونیکی، نسخه چاپی اظهارنامه را برای نیازهای آتی و ارائه در صورت درخواست سازمان امور مالیاتی نگهداری کنند.

 پرداخت مالیات

 پس از ثبت و ارسال اظهارنامه، مؤدیان باید مبلغ مالیات محاسبه‌شده را مطابق ماده ۱۰۲ قانون مالیات‌های مستقیم به حساب سازمان امور مالیاتی واریز نمایند.

 چه کسانی باید اظهارنامه مالیاتی ارسال کنند؟

 طبق قانون مالیات‌های مستقیم، افراد و مشاغل مشخصی موظف به ارسال اظهارنامه مالیاتی هستند. این دسته‌بندی شامل موارد زیر است:

 اشخاص حقوقی (شرکت‌ها و مؤسسات)

  بر اساس ماده ۱۱۰ قانون مالیات‌های مستقیم، تمامی اشخاص حقوقی ایرانی و خارجی فعال در ایران موظف‌اند پس از پایان سال مالی، اظهارنامه مالیاتی خود را تا مهلت مقرر ارسال کنند. این گروه شامل انواع شرکت‌ها و مؤسسات انتفاعی و غیرانتفاعی است.

 اشخاص حقیقی با فعالیت‌های تجاری، خدماتی و تولیدی

  طبق ماده ۹۵ قانون مالیات‌های مستقیم، صاحبان مشاغل حقیقی نیز ملزم به ارائه اظهارنامه مالیاتی هستند. این افراد بر اساس میزان درآمد و نوع فعالیت به سه گروه تقسیم می‌شوند و باید اطلاعات مالی خود را در قالب اظهارنامه ثبت کنند:

 گروه اول

 شامل صاحبان مشاغل بزرگ و عمده

گروه دوم و سوم

 شامل مشاغل کوچک‌تر با درآمد کمتر

 کارکنان و حقوق‌بگیران با درآمد بالا

 طبق ماده ۸۶ قانون مالیات‌های مستقیم، اشخاص حقیقی که از طریق اشتغال، کسب درآمد می‌کنند (حقوق‌بگیران) و درآمدشان از حد معافیت مالیاتی بیشتر است، باید اظهارنامه مالیاتی ارائه کنند، هرچند مالیات آنها عموماً توسط کارفرما کسر و پرداخت می‌شود.

 افراد دارای درآمدهای متفرقه

  بر اساس ماده ۹۳ قانون مالیات‌های مستقیم، اشخاصی که از فعالیت‌هایی غیر از اشتغال اصلی خود (مثل اجاره ملک یا حق‌التألیف) درآمد دارند، باید اظهارنامه مالیاتی ارائه دهند.

 چه کسانی معاف از ارسال اظهارنامه مالیاتی هستند؟

 بر اساس قانون مالیات‌های مستقیم، برخی از افراد و گروه‌ها از ارسال اظهارنامه مالیاتی معاف هستند. این معافیت‌ها بر اساس قوانین مالیاتی تنظیم شده‌اند و تنها در صورتی اعمال می‌شوند که شرایط موردنظر قانون به طور دقیق رعایت شود. در ادامه به شرح کامل معافیت‌ها می‌پردازیم:

 اشخاصی که تنها درآمد آنها از حقوق است

  مطابق ماده ۸۶ قانون مالیات‌های مستقیم، حقوق‌بگیران (کارکنان) که مالیات‌بردرآمد آن‌ها توسط کارفرما کسر و به حساب سازمان امور مالیاتی واریز می‌شود، نیازی به ارسال اظهارنامه مالیاتی ندارند. در این مورد، کارفرما به‌عنوان مؤدی اصلی موظف به ارسال لیست حقوق و مالیات کسرشده کارکنان است.

 سازمان‌ها و نهادهای دولتی

  بر اساس ماده ۲ قانون مالیات‌های مستقیم، وزارتخانه‌ها، مؤسسات دولتی و سایر نهادهای عمومی که توسط دولت تأمین مالی می‌شوند و فعالیت‌های غیرانتفاعی دارند، از پرداخت و ارسال اظهارنامه مالیاتی معاف هستند. این معافیت به دلیل نقش این نهادها در ارائه خدمات عمومی و غیرانتفاعی است.

 اشخاص دارای معافیت‌های خاص مالیاتی

  برخی از افراد و مؤسسات ممکن است بر اساس مواد ۱۳۲ تا ۱۴۶ قانون مالیات‌های مستقیم به واسطه فعالیت در مناطق ویژه اقتصادی، مناطق آزاد تجاری یا به دلیل انجام فعالیت‌های خاص (مانند فعالیت‌های آموزشی و فرهنگی) معاف از مالیات باشند. این افراد و مؤسسات نیاز به ارائه اظهارنامه ندارند، مشروط بر اینکه درآمد آنها به طور کامل از فعالیت‌های معاف مشمول این قانون باشد.

 کشاورزان و فعالان حوزه کشاورزی

  طبق ماده ۸۱ قانون مالیات‌های مستقیم، درآمدهای حاصل از فعالیت‌های کشاورزی، باغداری، دامداری، صیادی، زنبورداری و پرورش طیور از مالیات معاف هستند، بنابراین افراد شاغل در این حوزه‌ها نیازی به ارسال اظهارنامه مالیاتی ندارند.

 برخی مؤسسات خیریه و عام‌المنفعه

  مؤسسات خیریه و عام‌المنفعه‌ای که مطابق ماده ۱۳۹ قانون مالیات‌های مستقیم به طور رسمی به ثبت رسیده‌اند و درآمد خود را صرف امور عام‌المنفعه و خدمات عمومی می‌کنند، از ارسال اظهارنامه مالیاتی معاف هستند.

مدارک لازم برای ارسال اظهارنامه مالیاتی

 برای ارسال اظهارنامه مالیاتی، مدارک و مستندات مختلفی بسته به نوع فعالیت و نوع اظهارنامه موردنیاز است. این مدارک باید به‌صورت دقیق و مستند به سامانه ارسال شوند تا اظهارنامه مالیاتی به‌درستی پردازش شود. به‌طورکلی، مدارک لازم به شرح زیر است:

 دفتر روزنامه و دفترکل

  اگر مودی از دفاتر قانونی استفاده می‌کند، باید خلاصه‌ای از اطلاعات مالی خود را از دفتر روزنامه و دفترکل تهیه و در اظهارنامه وارد کند.

 صورت‌های مالی

 شامل ترازنامه، صورت سود و زیان و گزارش‌های مالی برای اشخاص حقوقی یا صورت‌های مالی کسب‌وکار برای اشخاص حقیقی است.

 فاکتورها و مستندات مربوط به درآمد و هزینه‌ها

  فاکتورهای فروش، خرید و هزینه‌های مربوط به فعالیت‌های تجاری و مالیاتی باید مستند و قابل‌دسترس باشند.

 گزارش‌های بانکی

  چک‌ها، حواله‌ها و اسناد مربوط به حساب‌های بانکی، مخصوصاً در صورت فعالیت‌های مالی بزرگ یا تراکنش‌های قابل‌توجه در این دسته قرار می‌گیرد.

 مدارک مربوط به درآمدهای اجاره‌ای (در صورت وجود)

  اگر مودی درآمدی از اجاره املاک دارد، باید مستندات مربوط به آن (قرارداد اجاره، رسید پرداخت‌ها و…) را تهیه کند.

 سایر مستندات خاص (در صورت وجود)

 بسته به نوع فعالیت، ممکن است مستندات دیگری نیز موردنیاز باشد، مثل قراردادهای تجاری، اسناد حقوقی و مالیاتی، گزارش‌های مالیاتی قبلی یا مدارک مربوط به معافیت‌های مالیاتی.

 آموزش نحوه ارسال اظهارنامه مالیاتی

 با انجام مراحل زیر، اظهارنامه شما به‌صورت کامل به سازمان امور مالیاتی ارسال خواهد شد و تعهدات مالیاتی شما مطابق با قوانین به انجام می‌رسد:

 ثبت‌نام یا ورود به سامانه مالیاتی

• به سامانه سازمان امور مالیاتی به نشانی my.tax.gov.ir مراجعه کنید.
• درصورتی‌که از قبل ثبت‌نام نکرده‌اید، ابتدا باید در سامانه مودیان مالیاتی ثبت‌نام کنید و اطلاعات کاربری شامل نام کاربری و رمز عبور را دریافت کنید. این اطلاعات را از طریق تکمیل فرم‌های مربوط و تأیید شماره همراه و ایمیل دریافت خواهید کرد.
• پس از ثبت‌نام یا درصورتی‌که قبلاً ثبت‌نام کرده‌اید، وارد حساب کاربری خود در سامانه مالیاتی شوید.

 انتخاب نوع اظهارنامه

• پس از ورود، به بخش “اظهارنامه مالیاتی” بروید.
• نوع اظهارنامه‌ای که باید ارائه دهید (مانند اظهارنامه اشخاص حقیقی یا حقوقی، مشاغل، اجاره املاک و…) را انتخاب کنید.

 تکمیل اطلاعات مالی و حسابداری

• اطلاعات خواسته‌شده در اظهارنامه را بر اساس نوع درآمدها و هزینه‌های خود تکمیل کنید. این اطلاعات شامل جزئیات درآمد، هزینه‌ها، مالیات‌های پرداخت‌شده و سایر موارد مالی است.
• در صورت نیاز، می‌توانید اطلاعات را از نرم‌افزار حسابداری خود استخراج کرده و به سامانه وارد کنید.
• در این مرحله دقت کنید که تمامی جزئیات به‌صورت دقیق و مطابق با واقعیت وارد شوند، زیرا هرگونه مغایرت ممکن است منجر به جریمه شود.

 بارگذاری مدارک و مستندات

• در برخی موارد، لازم است مدارکی مانند فاکتورها، دفاتر قانونی و سایر مستندات مالی را برای اثبات اطلاعات واردشده بارگذاری کنید. این مدارک باید در قالب فایل‌های قابل‌قبول توسط سامانه (PDF یا JPG) تهیه شده باشند.
• مدارک را مطابق با درخواست سامانه بارگذاری کنید و از صحت اطلاعات اطمینان حاصل کنید.

 پیش‌نمایش و بررسی نهایی اظهارنامه

• پس از تکمیل اطلاعات، پیش‌نمایشی از اظهارنامه در اختیار شما قرار خواهد گرفت.
• تمام اطلاعات را یک ‌بار دیگر مرور کنید تا از صحت آن‌ها اطمینان حاصل کنید.

 ارسال الکترونیکی و دریافت کد رهگیری

• پس از اطمینان از درستی اطلاعات، روی گزینه “ارسال” کلیک کنید.
• با ارسال اظهارنامه، یک کد رهگیری به شما اختصاص داده می‌شود که نشان‌دهنده تأیید ارسال اظهارنامه شما به سازمان امور مالیاتی است. این کد را برای پیگیری‌های بعدی ذخیره کنید.

 چاپ اظهارنامه و نگهداری نسخه الکترونیکی

• پس از ارسال موفقیت‌آمیز، می‌توانید اظهارنامه را چاپ کرده و نسخه چاپی آن را برای بایگانی خود نگهداری کنید.
• علاوه بر نسخه چاپی، فایل الکترونیکی اظهارنامه نیز برای استفاده‌های آتی در دسترس خواهد بود.

 پرداخت مالیات (در صورت وجود)

• اگر پس از تکمیل اظهارنامه مبلغی به‌عنوان مالیات بدهکار هستید، باید به سامانه پرداخت الکترونیکی مراجعه کرده و مالیات خود را تسویه کنید.
• پس از پرداخت، رسید پرداخت مالیات را نیز برای مدارک خود نگهداری کنید.

 مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی تا چه زمانی است؟

 مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی برای اشخاص حقیقی و حقوقی طبق قانون مالیات‌های مستقیم به شرح زیر است:

 اشخاص حقیقی (صاحبان مشاغل و افراد)

 طبق ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم، اشخاص حقیقی باید اظهارنامه مالیاتی خود را تا پایان ۳۱ خردادماه هر سال برای عملکرد مالی سال قبل به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند.

 اشخاص حقوقی (شرکت‌ها و مؤسسات)

  بر اساس ماده ۱۱۰ قانون مالیات‌های مستقیم، اشخاص حقوقی موظف‌اند اظهارنامه مالیاتی مربوط به سال مالی گذشته خود را حداکثر تا ۴ ماه پس از پایان سال مالی ثبت و ارسال کنند. برای اکثر شرکت‌ها که سال مالی آن‌ها منطبق بر سال تقویمی است، این مهلت تا ۳۱ تیرماه است.

 عدم ارسال به‌موقع اظهارنامه مالیاتی چه عواقبی در پیش دارد؟

 عدم ارسال به‌موقع اظهارنامه مالیاتی می‌تواند عواقب و جرایم مختلفی را برای مودیان به همراه داشته باشد که بر اساس قانون مالیات‌های مستقیم تعیین شده است. این عواقب به شرح زیر هستند:

 جریمه تأخیر در ارسال اظهارنامه مالیاتی

  طبق ماده ۱۹۲ قانون مالیات‌های مستقیم، در صورت تأخیر در ارسال اظهارنامه مالیاتی، سازمان امور مالیاتی می‌تواند جریمه‌ای معادل ۱ درصد از مالیات تعیین‌شده برای هر ماه تأخیر اعمال کند. این جریمه‌ها می‌تواند به‌سرعت افزایش یابد و مبلغ قابل‌توجهی را شامل شود.

 عدم امکان استفاده از معافیت‌ها

  ارسال به‌موقع اظهارنامه برای بهره‌مندی از معافیت‌های مالیاتی و تسهیلات قانونی اهمیت دارد. عدم ارسال اظهارنامه در موعد مقرر، ممکن است موجب ازدست‌رفتن معافیت‌ها و تخفیف‌های مالیاتی شود.

 تشخیص مالیات به طور تخمینی (غیرقطعی)

 در صورت عدم ارسال اظهارنامه، سازمان امور مالیاتی می‌تواند مالیات مؤدی را به طور تخمینی محاسبه کند. این محاسبات معمولاً به ضرر مودی خواهد بود و ممکن است مالیات بیشتری نسبت به واقعیت تعیین شود.

 مجازات‌های قانونی و اجرایی

 طبق ماده ۱۹۶ قانون مالیات‌های مستقیم، درصورتی‌که مؤدی از پرداخت مالیات سر باز زند یا اظهارنامه خود را به طور عمدی نادرست ارسال کند، علاوه بر جریمه‌های مالیاتی، ممکن است با مجازات‌هایی از قبیل توقیف اموال، حساب‌های بانکی یا اقدامات اجرایی دیگر مواجه شود.

مشکلات در مراحل حسابرسی و رسیدگی مالیاتی

عدم ارسال اظهارنامه یا ارسال آن با تأخیر می‌تواند روند حسابرسی و رسیدگی مالیاتی را پیچیده کند و در نتیجه مشکلاتی برای مؤدی ایجاد شود.

آیا پس از ارسال اظهارنامه امکان اصلاح آن وجود دارد؟

بله، پس از ارسال اظهارنامه مالیاتی، امکان اصلاح آن وجود دارد. مؤدیان می‌توانند اظهارنامه اصلاحی را تا ۳۰ روز پس از ارسال اولیه از طریق سامانه مالیاتی ارسال کنند. این اصلاحات باید شامل اطلاعات صحیح و کامل باشد. در صورت اصلاح به‌موقع، جریمه‌ای برای اشتباهات اولیه اعمال نمی‌شود. سازمان امور مالیاتی پس از بررسی اصلاحیه، محاسبات جدید مالیاتی را انجام خواهد داد.

 سخن پایانی

 در پایان، ارسال اظهارنامه مالیاتی به‌موقع و بادقت، به مؤدیان کمک می‌کند تا از مزایای شفافیت مالیاتی بهره‌مند شوند و از جرایم احتمالی اجتناب کنند. با ارسال اظهارنامه مطابق با مقررات و چاپ اظهارنامه مالیاتی به‌عنوان یک سند قانونی، افراد و شرکت‌ها می‌توانند اسناد مالی خود را در قالبی رسمی نگهداری کرده و در مواقع ضروری از آن برای پیگیری‌های مالیاتی استفاده کنند.