حسابرسی مالیاتی چیست؟
حسابرسی مالیاتی یکی از ابزارهای مهم در ارزیابی و تحلیل مالیات‌های پرداختی و قابل‌پرداخت سازمان‌ها است. این فرایند با هدف بررسی دقیق اطلاعات مالی و مالیاتی، شناسایی اشتباهات یا تخلفات احتمالی و اطمینان از انطباق با قوانین مالیاتی انجام می‌شود. در این مقاله، به تعریف حسابرسی مالیاتی و اهمیت آن در ایجاد شفافیت و کاهش اختلافات مالیاتی می‌پردازیم.
تعریف حسابرسی مالیاتی
در طی فرایند حسابرسی مالیاتی اسناد و مدارک مورد بررسی قرار می‌گیرد تا اطمینان حاصل شود مالیات بر اساس درآمد واقعی و مطابق با قوانین پرداخت شده است. در واقع هدف اصلی حسابرسی مالیاتی جلوگیری از تقلب و فرار مالیاتی و ایجاد عدالت در سیستم مالیاتی است. پیش از این، تفاوت حسابداری و حسابرسی را نیز بررسی کرده‌ایم.
حسابرس مالیاتی کیست؟
حسابرس مالیاتی فردی است که از طرف سازمان امور مالیاتی یا شرکت‌های حسابرسی معتبر انتخاب شده و بررسی و ارزیابی اسناد مالی مودیان را بر عهده دارد. در واقع حسابرس با استفاده از مهارت‌هایی که دارد، صحت اطلاعات مالی را بررسی می‌کند.
خرید نرم افزار سپیدار از نمایندگی رسمی شرکت همکاران سیستم. اطلاعات بیشتر: 88860340 – 021
انواع حسابرسی مالیاتی کدام است؟
حسابرسی مالیاتی به ۴ دسته اصلی تقسیم می‌شود که هر کدام روش و هدف خاصی دارند:
حسابرسی اداری
حسابرسی اداری توسط حسابرس مالیات داخلی انجام شده و شامل بررسی گزارش‌های مالیاتی و مصاحبه با مودیان برای اطمینان از صحت درآمدها و پرداخت مالیات است. در این فرایند، مودیان ملزم به ارائه مدارک مالی و اسناد موردنیاز در زمان مشخص به سازمان امور مالیاتی هستند. پس از بررسی اسناد، گزارش نهایی تنظیم و مدارک بازگردانده می‌شود. در صورت ناکافی بودن مدارک یا عدم مراجعه مودی، این حسابرسی ممکن است به حسابرسی میدانی تبدیل شود.
حسابرسی بازرسی
حسابرسی بازرسی با هدف ارزیابی وضعیت اقتصادی و اموال مودی انجام شده و بیشتر بر بررسی ریسک مالی تمرکز دارد. این حسابرسی با حسابرسی که نوعی تضمین کیفیت است و بازرسی که به کنترل کیفیت می‌پردازد، تفاوت دارد. در صورت نیاز، حسابرس می‌تواند درخواست حسابرسی اداری یا میدانی دهد که با تأیید مدیریت، نوع حسابرسی تغییر می‌کند.
حسابرسی میدانی
حسابرسی میدانی برای سازمان‌های بزرگ و پیچیده انجام شده و مستقیماً توسط حسابرس مالیاتی در محل شرکت صورت می‌گیرد. در این فرایند، حسابرسان اسناد مالی و مطابقت آن‌ها با قوانین را بررسی کرده و در صورت کشف خطا یا تقلب، جریمه‌هایی مانند مالیات اضافی، حق حبس اموال و تحقیقات قضایی اعمال می‌شود. مودیان باید اطلاعات صحیح ارائه دهند و در زمان تعیین‌شده آمادگی کامل برای حضور حسابرسان و ارائه مدارک را داشته باشند. در نهایت، حسابرسان گزارش نهایی را تنظیم و ارائه می‌کنند.
حسابرسی بازبینی
حسابرسی بازبینی با هدف ارزیابی کیفیت گزارش‌های حسابرسی مالیاتی و نظارت بر تخلفات مأموران مالیاتی انجام می‌شود. این فرایند برخی گزارش‌ها را برای بررسی صحت و دقت انتخاب کرده و می‌تواند منجر به اصلاح گزارش‌ها، تشخیص تخلفات و ارائه پیشنهاداتی برای ارتقای عملکرد مأموران مالیاتی شود.
پیشنهاد مطالعه: حسابداری بهای تمام شده – تعاریف و محاسبات
مراحل انجام حسابرسی چگونه است؟
حسابرسی در چند مرحله زیر انجام می‌شود:
- در مرحله اول، حسابرس نوع حسابرسی را بر اساس دفترکل، دفتر روزنامه یا لیست دارایی‌ها تعیین می‌کند.
- در مرحله بعد حجم تعاملات، مبادلات، تراکنش‌ها و دارایی شرکت‌های شرکت توسط حسابرس ارزیابی می‌شود.
- در این مرحله تعداد نیروی موردنیاز برای انجام عملیات حسابرسی تعیین می‌شود.
- دفاتر کل، دفتر روزنامه، دفاتر قانونی، نرم‌افزارهای شرکتی و ثبت در کاربرگ حسابرسی همراه با شرح وضعیت مورد بررسی قرار می‌گیرد.
- در صورت عدم شفافیت اسناد و مدارک روش دیگری برای شفاف‌سازی تعیین می‌شود.
- در این مرحله حسابرسی تمامی اسناد و مدارک انجام می‌شود.
- در مرحله بعد گزارش‌های حسابرسی به مدیریت ارائه می‌شود.
- در مرحله آخر گزارش نهایی حسابرسی به همراه لیست تمامی ساعات کار و هزینه ایاب‌وذهاب تیم حسابرسی تهیه شده و به‌صورت کتبی به مدیریت شرکت ارائه می‌شود.
در حسابرسی مالیاتی چه مواردی مورد بررسی قرار می‌گیرد؟
حسابرسان مالیاتی جنبه‌های مهم فعالیت مودیان که شامل موارد زیر است را بررسی می‌کنند:
- اطمینان از ثبت درست مدارک و مستندات مالی (اسناد حسابداری، فاکتورها، صورت‌حساب‌ها و سایر مدارک)
- بررسی ارسال اظهارنامه مالیاتی و تطبیق آن‌ها با واقعیت‌های مالی و اسناد موجود
- بررسی محاسبات مربوط به مالیات بر اساس درآمد واقعی
- تحلیل روندهای مالی کسب‌وکار، از جمله درآمد، هزینه‌ها و سود جهت شناسایی ناهنجاری‌ها و انحرافات
- اطمینان از عملکرد درست مودی در جهت رعایت قوانین و مقررات
- بررسی و تطبیق تراکنش‌های بین‌المللی با قوانین مالیاتی کشورهای مختلف
حسابرسی مالیاتی چه مزایایی دارد؟
حسابرسی مالیاتی مزایای متعددی برای مؤدیان و سازمان‌های مالیاتی دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:
- کمک به شناسایی و اصلاح خطاهای احتمالی در اظهارنامه مالیاتی
- بررسی دقیق مدارک و اطلاعات مالی جهت جلوگیری از بروز تقلب و فرار مالیاتی
- ایجاد اطمینان و جلب‌اعتماد مدیران در محاسبه و پرداخت مالیات
- شفاف‌سازی مالی و رعایت قوانین برای کاهش ریسک‌های مالی و قانونی و جلوگیری از جریمه‌های احتمالی
مهلت انجام حسابرسی مالیات چقدر است؟
حسابرسی مالیاتی به‌صورت دوره‌ای و در زمان مشخصی انجام می‌شود. در واقع حسابرسی مالیاتی هم‌زمان با اظهارنامه مالیاتی یا نهایتاً ۳ ماه پس از اظهارنامه صورت می‌گیرد. لازم به ذکر است که این مهلت برای اشخاص حقیقی و حقوقی تعیین شده است.
پیشنهاد مطالعه: پرداخت مالیات اینترنتی چگونه است؟
برای حسابرسی مالیاتی چه مدارکی موردنیاز است؟
برای انجام حسابرسی مالیاتی، ارائه مجموعه‌ای از مدارک و اسناد مالی به سازمان امور مالیاتی ضروری است. این مدارک شامل موارد زیر هستند:
دفاتر قانونی
دفتر روزنامه، دفترکل و دفتر دارایی که تمامی تراکنش‌های مالی در آن‌ها ثبت شده است.
صورت‌های مالی
شامل ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت جریان وجوه نقد و یادداشت‌های توضیحی مرتبط
اسناد خریدوفروش
فاکتورها و قراردادهای مربوط به خریدوفروش کالا و خدمات
مدارک واردات و صادرات
اسناد مربوط به واردات و صادرات کالا، مانند اظهارنامه‌های گمرکی
قراردادها
شامل قراردادهای اجاره، خرید، فروش، مشارکت و سایر توافق‌نامه‌های مالی
اسناد حقوق و دستمزد
لیست حقوق و دستمزد کارکنان، مدارک پرداخت مالیات بر حقوق و بیمه‌های اجتماعی
مدارک مالیاتی
اظهارنامه‌های مالیاتی، قبوض پرداخت مالیات و مستندات مربوط به معافیت‌ها یا بخشودگی‌های مالیاتی
اسناد بانکی
صورت‌حساب‌های بانکی، اسناد مربوط به تسهیلات و وام‌ها
گزارش‌های حسابرسی قبلی
در صورت وجود، گزارش‌های حسابرسی داخلی یا مستقل از دوره‌های مالی گذشته
پیشنهاد مطالعه: کدینگ نرم افزار سپیدار – از صفر تا صد
تفاوت حسابدار و حسابرس چیست؟
حسابدار و حسابرس هر دو در حوزه مالی فعالیت می‌کنند؛ اما نقش‌ها و وظایف متفاوتی دارند. حسابدار مسئول ثبت، طبقه‌بندی و گزارش اطلاعات مالی یک سازمان است و به تهیه صورت‌های مالی، مدیریت هزینه‌ها، محاسبه مالیات و ارائه گزارش‌های مالی داخلی می‌پردازد. او به مدیران و تصمیم‌گیرندگان کمک می‌کند تا بر اساس اطلاعات مالی، راهبردهای بهتری برای سازمان تدوین کنند. حسابدار معمولاً به‌عنوان یکی از کارکنان شرکت فعالیت می‌کند و وظایف او در چهارچوب سیاست‌های مالی سازمان تعریف می‌شود.
در مقابل، حسابرس وظیفه بررسی و ارزیابی گزارش‌های مالی تهیه‌شده توسط حسابدار را بر عهده دارد تا از صحت و انطباق آن‌ها با استانداردهای حسابداری و قوانین حسابداری از جمله حسابداری مالیاتی اطمینان حاصل کند. حسابرسی می‌تواند داخلی یا مستقل باشد و در صورت لزوم، مواردی مانند تقلب یا اشتباهات مالی را شناسایی و گزارش کند. حسابرس به طور مستقل از سازمان یا در واحد حسابرسی داخلی فعالیت می‌کند و بی‌طرفانه بر کیفیت و شفافیت اطلاعات مالی نظارت دارد.
خرید نرم افزار سپیدار از نمایندگی رسمی همکاران سیستم
سپید ارقام امین، نماینده رسمی شرکت همکاران سیستم است که با ارائه مشاوره رایگان به شما کمک می‌کند تا بهترین ماژول‌ها را با توجه به نیازهایی که دارید انتخاب کنید.
بسته‌های سپیدار برای شرکت‌های گوناگون:
- نرم افزار بازرگانی سپیدار
- نرم افزار خدماتی سپیدار
- نرم افزار پیمانکاری سپیدار
- نرم افزار تولیدی سپیدار
- نرم‌افزار پخش مویرگی سپیدار
سیستم‌های سپیدار برای نیازهای خاص شما:
- سیستم حسابداری سپیدار
- نرم افزار خزانه داری سپیدار
- نرم افزار حقوق و دستمزد سپیدار
- نرم افزار دارایی ثابت سپیدار
- نرم افزار انبارداری سپیدار
- نرم افزار فروش سپیدار
- نرم افزار سامانه مؤدیان سپیدار
- نرم افزار واردات سپیدار
- سیستم تولید سپیدار
- سیستم پیمانکاری سپیدار
- سیستم پخش و سفارش‌گیری سپیدار
- وب سرویس فروشگاه اینترنتی سپیدار
کلام آخر
در مجموع، حسابرسی مالیاتی ابزار مهمی برای اطمینان از رعایت قوانین مالیاتی و شفافیت مالی است. این فرایند به ارزیابی وضعیت مالی شرکت‌ها کمک کرده و از بروز مشکلات قانونی و مالیاتی جلوگیری می‌کند. حسابرسی مالیاتی اطلاعات دقیق و معتبر را برای تصمیم‌گیری بهتر در اختیار مدیران قرار می‌دهد و انجام آن به‌موقع می‌تواند از جریمه‌های مالیاتی جلوگیری کند.
نظرات کاربران